Агроном: дүйнө Россиянын жер семирткичтерине муктаж
10:17 08.09.2022 (Жаңыртылды: 11:03 08.09.2022)
Жазылуу
"Бай дыйкан" айыл чарбаны колдоо борборунун өкүлү, окумуштуу, агроном Турусбек Асаналиев жер семирткичтерди колдонууда адистерден кеңеш алуу зарылдыгын белгиледи.
Кыргызстанга жалпы 430 миң тонна минералдык жер семирткич керектеле турган болсо, өлкөгө 200 миң тоннага чукулу гана алып келинет. Анткени дыйкандар адистерден кеңеш албай жерди өз билгениндей иштетишүүдө. Мындай пикирин Турусбек Асаналиев Sputnik Кыргызстан радиосуна маек куруп жатып билдирди.
Агроном: жер семирткичтерди туура колдонуу түшүмдүүлүктү жогорулатат
Анын айтымында, дүйнөдө өнүккөн өлкөлөр минералдык жер семирткичтерди туура колдонууну жолго салышкан.
"Союз учурунда минералдык жер семирткич колдонуу боюнча карталар түзүлгөн. Учурда ошонун негизинде иш жүрүүдө. Мындай мониторингди жүргүзүү кымбат турат. Локалдуу анализдерге ылайык, өлкөгө 430 миң тонна минералдык жер семирткич керек. Анын ичинен 200 миң тоннасы азоттук, 129 миң тонна фосфордук, ал эми калгандары калий жер семирткичтери болуп саналат. Учурда өлкөгө 200 миң тоннага чукулу гана алып келинет, анын 5-10 пайызы гана фосфордук жана калийдик жер семирткич. Башкача айтканда, өлкөдө негизинен азоттук жер семирткичтер колдонулат, себеби дыйкандардын көбү агрономдордун консультациясын албайт. Анын үстүнө эгемендүүлүк алганда жүргүзүлгөн айыл чарба реформасынан кийин агрономдор тартыш болуп калды. Айрымдары кык себет, бул багытта тажрыйбалуулары жер семирткич колдонот. Себеби дүйнөдө өнүккөн өлкөлөрдө минералдык жер семирткичтерди туура колдонуу жолго салынган. Натыйжада түшүмдүүлүк кыйла жогорулады. Мисалы, Россияга бир катар санкциялар киргизилип, минералдык жер семирткичтерге болгон чектөө алынды. Анткени аталган өлкө дүйнө жүзү боюнча фосфор, азоттук жер семирткичтерди ири көлөмдө экспорттойт. Санкциядан улам ал жетишсиз болуп, ушундай кадамга барууга мажбур болушту", — деди Асаналиев.
Ошондой эле ал союз учурунда гектарынан 40-60 центнерге чейин түшүм алынса, учурда эң көп дегенде 30га араң жетип жатканын кошумчалады.
