Маданияттын мыкты кызматкери, улуттук филармониянын солисти, мукам үндүү, токтоо мүнөз Аскат Мусабеков менен журналист Гүлдана Талантбекова маектешти.
— Аракет кылам. Бардык учурда эле сен ойлогондой боло бербейт. Жолдогу тыгын, турмуштук себеп дегендей. Азыр мен үчүн ар бир мүнөт баалуу болуп турат. Себеби жакын арада боло турчу концертиме даярдыктарды көрүп чуркап жүрөм.
— Жашоодо жоопкерчиликтүүсүзбү?
— Аракет кылам. Айткан нерсемди аткармайынча жүрөгүм жай албайт. Көп учурда көңүл кыя албайм.
— Эркектин жоопкерчилигин кандай түшүнөсүз?
— Ал үй-бүлө, ишине жана сүйлөгөн сөзүнө жоопкерчиликтүү болушу керек.
— Санап өткөндөрдүн канчасын аткардыңыз?
— Баарын эле аткарып келе жатам.
— Түшүнүктүү. Концерт бергени жатам деп калдыңыз, азыр ырчылар "концерт берсең актабайт, чыгымды да жаба албайт" деп машакаттан оолак болуп жүрүшөт го?
— Чыгармачылыкта жүргөндөн кийин концерт дегенди сөзсүз түрдө берип, материалдык кыйынчылыктан качпаш керек. Быйыл чоң сахнада ырдап жүргөнүмө 11 жыл болду. Тегеректеп, он жылдык деп белгилеп өткөрөйүн деп турам.
— Концертке келген эл эс алып, көңүл ачып кетери түшүнүктүү. Концерт берүү ырчыларга кандай пайда алып келет?
— Жеке мен үчүн чыгармачылыкка стимул берет, жаңы тепкичтерге көтөрөт. Эл арасында унутулуп калбай, бир сыйра сөөгүңдү жаңыртып аласың. Концерт бергенден кийинки сезим ушунчалык жагымдуу. Үстүңдөгү оор жүктү алып салгандай жеңилдей түшөсүң. Ошого жараша эмгек бааланса деп ойлойм.
— Чыгармачыл адамдардан кандай өзгөчөлүктөрүнө карап наам берилиши керек? Айрым ырчылар чет мамлекетке барганы үчүн, кээ бирлери концертти көп берген үчүн, кай бири "баланча жылдан бери түкүнчө ыр жаздырдым" деп талапкер болуп жүрүшөт?
— Улуу муундагы ырчылар "биз концерт бергенде бут баспаган жер, биз кармабаган кашык калган жок" деп айтышат. Бирок кийинки муундун концерти көбүрөөк борбордон гана орун алгандай?
— Бул маселени каражатка, анан биздин жалкоолукка алдырып жибергенибизге байланыштырат элем. Гастролдойм дегендер азыр деле Кыргызстандын булуң-бурчунда жүрүшөт. Тойдун аркасынынан түшпөй жер кыдырганыбыз оң. Өткөндө Бек Борбиев байкебиз Facebook баракчасына жаштарга насаат катары "жер кыдырып ырдагыла, элге жакын болгула" деген пост жазыптыр. Айткандарына кошулам.
— Сыр болбосо концерт өткөрүү баштан аяк канча турат?
— Орточо эсеп менен 10-12 миң доллар кетет.
— Бүткөндөн кийин канча каражат топтолот?
— Концерт берүү материалдык эмес, адамдын макамын көбүрөөк көтөрө турчу өзгөчөлүк экенин дагы бир жолу айткым келет. Концерт өз чыгымын көтөрүп кете алса абдан жакшы. Мындай учур эл залга толук келип бергенде ишке ашат. Залдын ижарасынан тышкары команданын ишине да төлөнөт.
— Концерттин аталышы "Жамиля" экен…
— Репертуарымдын 95 пайызы — сүйүү тууралуу ырлар. Жаш кезде сүйүү жөнүндө ырдап алалы деп лирикалык жанрга басым жасайм. Ошондуктан "Жамиля" деп атап койдум. Сөзү, обону Бек Борбиевге таандык "Жамиля" аттуу ырды ырдап жүрөм.
— Чыгармачылыгыңыз сүйүү ырларына бай экен. Ырчынын ыры тагдырына үндөш болот деп айтып коюшат го?
— Түрктөрдө "кайгылуу ырлар жакшы эскерүүлөр сыяктуу керемет" деген сөз бар. Кайгылуу, сүйүү темасындагы ырлар эмнегедир эл арасында көп ырдалат, көп жашайт. Сүйүү — бүтпөс тема, аны башынан өткөрбөгөн адам дээрлик болбойт.
— Анан жашооңузда ошондой учурлар болдубу?
— Менин жаратылышым сүйүү ырларга жакын болсо керек. Ырчы, маселен, калем эмне экенин түшүнбөсө ал тууралуу ырдай албайт. Баштан өткөндү ырга салабыз деп айткым келет.
— Маселен, кайсыл ырыңызда берилген?
— Бир ырды өзүнчө бөлө албайм. Маселен, Элмирбек Иманалиев "Аруузатымды" жазган, мен ырдап чыктым. Элдин кабыл алуусу жакшы болду. Чындыгында керемет ыр. Ырдын тарых-таржымалына азыркы кезге чейин кызыкандар көп. Алардын баарына "Элмирбек байкеден билип алгыла" деп койгом. Ал киши "ар ким жан дүйнөсүнө карап түрдүү түшүнөт" деп коет. Ошол себептен ырдын кабыл алуусу угармандын каалоосу деп айтаар элем.
— Концерттен кандай өзгөчөлүктөрдү күтсөк болот?
— Алдыда кандай ой-максттарыңыз бар?
— Көптөн бери педагог катары өзүмдү сынап, шакирт тарбиялайын деп жатам. Үй-бүлө куруу тууралуу да ойлонуп жүрөм. Кийинки пландарды турмуш өзү көрсөтүп жатат.
