Толгонай, Асел, Сейде... Айтматовдун каармандары театр сахнасында
Толгонай, Асел, Сейде... Айтматовдун каармандары театр сахнасында
Sputnik Кыргызстан
Бүгүн залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 95 жылдыгы белгиленүүдө. Sputnik Кыргызстан агенттиги атактуу калемгердин сахналаштырылган чыгармаларындагы сүрөттөрдү... 12.12.2023, Sputnik Кыргызстан
Кыргыз Республикасынын Баатыры Чыңгыз Айтматовдун эмгектеринин көпчүлүгү ар кыл тилде дүйнөнүн булуң-бурчундагы театрларда коюлган. Алсак, "Кыямат" романы жарыяланары менен эле Москва эксперименталдык театр студиясында, Москвадагы "Современник" театрында, Бишкектеги орус драма театрында, Нарындагы музыкалык драма театрында көрүүчүлөргө сунушталган. Жазуучунун атагын алыска тааныткан "Жамийла" повести да сахналаштырылып, 1961-жылы "Жамийла" операсы да тартууланган.Айтматовдун "Саманчынын жолу" повести 1964-жылы Москвадагы Станиславский атындагы драма театрында коюлуп, ал спектакль менен труппа дүйнөнүн көптөгөн шаарларын кыдырган. Кыргыздар даярдаган спектакль 1965-жылы Кремль театрында көрсөтүлгөн. Андан сырткары, чыгарманын негизинде Кыргыз улуттук опера жана балет театрынын жамааты иштеп чыккан балет-оратория 1976-жылы СССРдин Мамлекеттик сыйлыгына татыган. Ошондой эле "Делбирим" повестинин негизинде композитор Владимир Власов "Асел" балетин жазып, бет ачары Чоң театрда өткөн.Ал эми "Деңиз бойлой жорткон Ала-Дөбөт" повести боюнча Ош кыргыз драма театры койгон спектакль 1982-жылы Тбилисидеги жалпы союздук театр фестивалында лаурет аталган. Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" көпкө чейин СССРдеги атактуу театрлардын репертуарынан түшпөй, дүйнөнү түрө кыдырган. 1975-жылы СССР менен "кансыз согушта" каршылашып жүргөн АКШнын Вашингтон шаарындагы "Арена стейдж" театрында көрсөтүлгөн биринчи советтик пьеса атыккан.Тема боюнча:
Бүгүн залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 95 жылдыгы белгиленүүдө. Sputnik Кыргызстан агенттиги атактуу калемгердин сахналаштырылган чыгармаларындагы сүрөттөрдү сунуштайт.
Кыргыз Республикасынын Баатыры Чыңгыз Айтматовдун эмгектеринин көпчүлүгү ар кыл тилде дүйнөнүн булуң-бурчундагы театрларда коюлган. Алсак, "Кыямат" романы жарыяланары менен эле Москва эксперименталдык театр студиясында, Москвадагы "Современник" театрында, Бишкектеги орус драма театрында, Нарындагы музыкалык драма театрында көрүүчүлөргө сунушталган. Жазуучунун атагын алыска тааныткан "Жамийла" повести да сахналаштырылып, 1961-жылы "Жамийла" операсы да тартууланган.
Айтматовдун "Саманчынын жолу" повести 1964-жылы Москвадагы Станиславский атындагы драма театрында коюлуп, ал спектакль менен труппа дүйнөнүн көптөгөн шаарларын кыдырган. Кыргыздар даярдаган спектакль 1965-жылы Кремль театрында көрсөтүлгөн. Андан сырткары, чыгарманын негизинде Кыргыз улуттук опера жана балет театрынын жамааты иштеп чыккан балет-оратория 1976-жылы СССРдин Мамлекеттик сыйлыгына татыган. Ошондой эле "Делбирим" повестинин негизинде композитор Владимир Власов "Асел" балетин жазып, бет ачары Чоң театрда өткөн.
Ал эми "Деңиз бойлой жорткон Ала-Дөбөт" повести боюнча Ош кыргыз драма театры койгон спектакль 1982-жылы Тбилисидеги жалпы союздук театр фестивалында лаурет аталган. Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" көпкө чейин СССРдеги атактуу театрлардын репертуарынан түшпөй, дүйнөнү түрө кыдырган. 1975-жылы СССР менен "кансыз согушта" каршылашып жүргөн АКШнын Вашингтон шаарындагы "Арена стейдж" театрында көрсөтүлгөн биринчи советтик пьеса атыккан.
Чыңгыз Айматов СССРдин эл артисти, "Современник" театрынын башкы режиссеру Галина Волчек менен. Залкар жазуучунун бир топ чыгармаларын москвалык режиссерлор сахналаштырган
СССРдин эл артисттери Даркүл Күйүкова менен Бакен Кыдыкеева "Саманчынын жолу" спектаклинде роль жаратууда. Күйүкова Толгонайды театрда ойноп жүрүп 1967-жылы СССРдин эл артисти болгон. Ал спектакль Кыргыз улуттук академиялык драма театрында 30 жылдай коюлган
!["Саманчынын жолу" повестинин негизинде коюлган спектаклде белгилүү актриса Даркүл Күйүкова Толгонайдын ролун аткарууда - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e7/0c/0c/1081187198_0:0:2048:1582_600x0_80_0_1_f991c5ead87b4ee6ca156924b040e7d8.jpg ""Саманчынын жолу" повестинин негизинде коюлган спектаклде белгилүү актриса Даркүл Күйүкова Толгонайдын ролун аткарууда")
!["Бетме-бет" спектаклинде СССРдин эл артисти Бакен Кыдыкеева Сейденин, Советбек Жумадылов айылдык кеңештин төрагасы Мырзакулдун образында. 1961-жыл - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e7/0a/14/1079690725_0:0:2499:2048_600x0_80_0_1_e8a9c24664869e4e35ba4304d707816f.jpg ""Бетме-бет" спектаклинде СССРдин эл артисти Бакен Кыдыкеева Сейденин, Советбек Жумадылов айылдык кеңештин төрагасы Мырзакулдун образында. 1961-жыл")
![Композитор Калый Молдобасановдун "Саманчынын жолу" балети. Биринчи катарда атактуу балерина Айсулуу Токомбаева Толгонайдын образында - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e5/09/16/1053991154_0:0:2000:1786_600x0_80_0_1_ce14c63db960e3248014e12dc368137c.jpg "Композитор Калый Молдобасановдун "Саманчынын жолу" балети. Биринчи катарда атактуу балерина Айсулуу Токомбаева Толгонайдын образында")
!["Делбирим" повестинин негизинде жаралган композитор Власовдун "Асел" балети. Ал Москвадагы Мамлекеттик академиялык чоң театрда коюлган - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e7/0c/0c/1081187853_0:0:3024:2047_600x0_80_0_1_e017ec19bfb8a3472e150e9614e2061f.jpg ""Делбирим" повестинин негизинде жаралган композитор Власовдун "Асел" балети. Ал Москвадагы Мамлекеттик академиялык чоң театрда коюлган")
![Чыңгыз Айматов СССРдин эл артисти, "Современник" театрынын башкы режиссеру Галина Волчек менен. Залкар жазуучунун бир топ чыгармаларын москвалык режиссерлор сахналаштырган - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/101596/81/1015968133_0:0:3071:2047_600x0_80_0_1_fde53496fcb09e2b75e4f2a49e670cca.jpg "Чыңгыз Айматов СССРдин эл артисти, "Современник" театрынын башкы режиссеру Галина Волчек менен. Залкар жазуучунун бир топ чыгармаларын москвалык режиссерлор сахналаштырган")
![Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" Советтер Союзунун бир топ театрларынын репертуарында болгон. Москва шаары, 1973-жыл - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/104017/60/1040176074_0:0:3072:2048_600x0_80_0_1_1c20174e5e6ff4571fcd6de7aae9e822.jpg "Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" Советтер Союзунун бир топ театрларынын репертуарында болгон. Москва шаары, 1973-жыл")
![СССРдин эл артисттери Даркүл Күйүкова менен Бакен Кыдыкеева "Саманчынын жолу" спектаклинде роль жаратууда. Күйүкова Толгонайды театрда ойноп жүрүп 1967-жылы СССРдин эл артисти болгон. Ал спектакль Кыргыз улуттук академиялык драма театрында 30 жылдай коюлган - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e5/08/19/1053670851_0:0:3140:2048_600x0_80_0_1_0c909d6c36bd8b2edfde65d2e5b630f9.jpg "СССРдин эл артисттери Даркүл Күйүкова менен Бакен Кыдыкеева "Саманчынын жолу" спектаклинде роль жаратууда. Күйүкова Толгонайды театрда ойноп жүрүп 1967-жылы СССРдин эл артисти болгон. Ал спектакль Кыргыз улуттук академиялык драма театрында 30 жылдай коюлган")
![Башкыр куурчак театры Ташкент шаарындагы фестивалда "Ак кеме" спектаклин көрүүчүлөргө сунуштоодо. 1979-жыл - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e7/0c/0c/1081189318_0:0:2917:2048_600x0_80_0_1_ce4b5e7606a7f17c8d57b5a6b62db277.jpg "Башкыр куурчак театры Ташкент шаарындагы фестивалда "Ак кеме" спектаклин көрүүчүлөргө сунуштоодо. 1979-жыл")
![Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Челябинск шаарынын "Манекен" студенттер театрынын артисттери менен. Москва шаары, 1976-жыл - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e7/0c/0c/1081189529_0:0:2048:2655_600x0_80_0_1_ac81b05bcc0c5f4888c4ba70ce836cc7.jpg "Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Челябинск шаарынын "Манекен" студенттер театрынын артисттери менен. Москва шаары, 1976-жыл")
