https://sputnik.kg/20240704/12-zhyldyk-okuuga-ehmne-kerek-1086679015.html
126 млрд. сом жана 168 мектеп. 12 жылдык окууга өтүү дагы эмнени талап кылат
126 млрд. сом жана 168 мектеп. 12 жылдык окууга өтүү дагы эмнени талап кылат
Sputnik Кыргызстан
Министрлик 2025-жылдан 2028-жылга чейин эки этап менен реформа жүргүзөт. 04.07.2024, Sputnik Кыргызстан
2024-07-04T18:25+0600
2024-07-04T18:25+0600
2024-07-04T21:47+0600
кыргызстан
билим берүү
12 жылдык окуу
мектеп
окуучу
жабдуу
инфраструктура
билим берүү жана илим министрлиги
https://sputnik.kg/img/07e4/09/01/1049489893_0:0:3073:1728_1920x0_80_0_0_8fc68f59dbbdddf403a66c590206d112.jpg
БИШКЕК, 4-июл. — Sputnik. Кыргызстандын Билим берүү жана илим министрлиги мектептерди 12 жылдык окууга өткөрүү боюнча концепциянын долбоорун коомдук талкууга чыгарды. Документ укуктук-ченемдик актылар долбоорлорунун бирдиктүү порталына жарыяланган.Ага ылайык, окуу тартибин өзгөртүү процесси 2025-жылдан 2028-жылга чейин эки этапта жүрөт.Мектептеги жана мектепке чейинки билим берүүгө тартылган балдарАлты жаштагы балдарды толугу менен "Наристе" программасына камтуу үчүн 61 293 бөбөккө 2 452 класс ачып, мугалимге 15 саат кошуп берүү керек. Кошумча класс үчүн педагогдордун айлык акысына бир жылга 731,7 миллион сом зарыл (2024-жылдын 4 айы менен 2025-жылдын 8 айы).Кадр маселеси12 жылдык билим берүүгө өтүүдө башталгыч класстар үчүн эле дагы 3,8 миң мугалим керек, мында ар жылы болжол менен 300 окутуучуга көбөйүп турат.Ал эми мектептерди тийиштүү стандартка тууралоо үчүн 2025-жылдын январынан 2027-жылдын августуна чейин 83 миң мугалим менен 7,3 директор жана окуу бөлүмүнүн башчыларынын (завуч) квалификациясын жогорулатуу кажет.Буга болжол менен 416,6 миллион сом керектелет.Мындан тышкары, мугалимдерди жаңы талапка ылайык даярдоонун программасын, ошондой эле педагогикалык багытта билим берген ЖОЖ кафедраларынын окутуучуларын даярдоону кайра карап чыгуу зарыл болот.Инфраструктура12 жылдык билим берүүгө өтүү инфраструктура жаатында да бир топ маселелерди жаратат, бул өзгөчө ири шаарларга тиешелүү. Саамалык ишке кирери менен биринчи жылы эле мектепке кошумча 35-40 миң бала келет, бул сан жыл сайын 10 миңге көбөйө бермекчи.6 жаштагы балдарды толук камтуу үчүн 500 орундуу 168 кошумча мектеп керек, башталгыч класстарда ысык тамак маселеси бар. Мектептердин толуп калуу тобокелдиги бар, Бишкек менен Ош шаарларында, райондун борборлорунда бул көйгөй азыр эле күч. Ушу тапта үч жылдык демографиялык божомолго таянуу менен ар бир район жана облус үчүн мектептердин картасы түзүлүп жатат."Алынган маалыматтардын негизинде мектеп, кошумча корпустардын курулушунун планы иштелип чыгууда. Каржылоо булагы да көрсөтүлгөн. Бул пландын аткарылышы 12 жылдык билим берүүгө өтүү үчүн абдан маанилүү", — деп айтылат концепцияда.1-класстарды камсыздоо үчүн эмеректин 6 800 комплекти, 5 568 жогорку класс үчүн жаңы жабдуу керек.Окуу материалы2024-жылы Кыргызстандын мектептерин чет элдик окуу китептерине (Оксфорд, Кембридж, Маршалл Кавендиш ж.б.) ыңгайлаштыруу боюнча иш башталган. Мында STEM ыкмасынын негизинде табигый илимдер боюнча окуу китептерди мамлекеттик жана расмий тилдерге которуу каралган.12 жылдык билим берүүгө толук кандуу өтүү үчүн 17,4 миллион окуу китеби (бир окуучуга 12 китеп) толугу менен 8,7 миллион сомго жаңыланышы керек.Төрт жылдын аралыгында STEM-предметтер боюнча бардык окуу-методикалык комплекстер кайра басылып, иштелип чыгат.Мисалы, 2025-жылы 20 окуу-методикалык комплексин иштеп жана басып чыгаруу үчүн 1,5 миллиард сом керектелет, ал эми 2026-жылы 26 комплекс үчүн 1,9 миллиард зарыл болот. Калган предметтер боюнча окуу-методикалык комплекстерди түзүүгө 2025-жылы 152 миллион сом жумшалса, 2026-жылдан 2028-жылга чейин жылына 103 миллион сом сарпталат.Ошону менен бирге, концепцияга ылайык, 6+3+3 модели менен иштеген 12 жылдык окутууга өтүү республиканын учурдагы билим берүү системасын өзгөртүүнү шарттайт.Жаңы моделдин баскычтары төмөнкүдөй:Демек, 12 жылдык билим берүүгө өтүү үчүн бюджеттен жалпы жонунан 25,8 миллиард сом зарыл:
https://sputnik.kg/20240702/mektep-direktorluguna-synak-zharyyalandy-1086603457.html
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Жаңылыктар
kg_KG
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
кыргызстан, билим берүү, 12 жылдык окуу, мектеп, окуучу, жабдуу, инфраструктура, билим берүү жана илим министрлиги
кыргызстан, билим берүү, 12 жылдык окуу, мектеп, окуучу, жабдуу, инфраструктура, билим берүү жана илим министрлиги
126 млрд. сом жана 168 мектеп. 12 жылдык окууга өтүү дагы эмнени талап кылат
18:25 04.07.2024 (Жаңыртылды: 21:47 04.07.2024) Министрлик 2025-жылдан 2028-жылга чейин эки этап менен реформа жүргүзөт.
БИШКЕК, 4-июл. — Sputnik. Кыргызстандын Билим берүү жана илим министрлиги мектептерди 12 жылдык окууга өткөрүү боюнча концепциянын долбоорун коомдук талкууга чыгарды. Документ укуктук-ченемдик актылар долбоорлорунун бирдиктүү порталына жарыяланган.
Ага ылайык, окуу тартибин өзгөртүү процесси 2025-жылдан 2028-жылга чейин эки этапта жүрөт.
Мектептеги жана мектепке чейинки билим берүүгө тартылган балдар
Алты жаштагы балдарды толугу менен "Наристе" программасына камтуу үчүн 61 293 бөбөккө 2 452 класс ачып, мугалимге 15 саат кошуп берүү керек. Кошумча класс үчүн педагогдордун айлык акысына бир жылга 731,7 миллион сом зарыл (2024-жылдын 4 айы менен 2025-жылдын 8 айы).
12 жылдык билим берүүгө өтүүдө башталгыч класстар үчүн эле дагы 3,8 миң мугалим керек, мында ар жылы болжол менен 300 окутуучуга көбөйүп турат.
Ал эми мектептерди тийиштүү стандартка тууралоо үчүн 2025-жылдын январынан 2027-жылдын августуна чейин 83 миң мугалим менен 7,3 директор жана окуу бөлүмүнүн башчыларынын (завуч) квалификациясын жогорулатуу кажет.
Буга болжол менен 416,6 миллион сом керектелет.
Мындан тышкары, мугалимдерди жаңы талапка ылайык даярдоонун программасын, ошондой эле педагогикалык багытта билим берген ЖОЖ кафедраларынын окутуучуларын даярдоону кайра карап чыгуу зарыл болот.
12 жылдык билим берүүгө өтүү инфраструктура жаатында да бир топ маселелерди жаратат, бул өзгөчө ири шаарларга тиешелүү. Саамалык ишке кирери менен биринчи жылы эле мектепке кошумча 35-40 миң бала келет, бул сан жыл сайын 10 миңге көбөйө бермекчи.
6 жаштагы балдарды толук камтуу үчүн 500 орундуу 168 кошумча мектеп керек, башталгыч класстарда ысык тамак маселеси бар. Мектептердин толуп калуу тобокелдиги бар, Бишкек менен Ош шаарларында, райондун борборлорунда бул көйгөй азыр эле күч. Ушу тапта үч жылдык демографиялык божомолго таянуу менен ар бир район жана облус үчүн мектептердин картасы түзүлүп жатат.
"Алынган маалыматтардын негизинде мектеп, кошумча корпустардын курулушунун планы иштелип чыгууда. Каржылоо булагы да көрсөтүлгөн. Бул пландын аткарылышы 12 жылдык билим берүүгө өтүү үчүн абдан маанилүү", — деп айтылат концепцияда.
1-класстарды камсыздоо үчүн эмеректин 6 800 комплекти, 5 568 жогорку класс үчүн жаңы жабдуу керек.
2024-жылы Кыргызстандын мектептерин чет элдик окуу китептерине (Оксфорд, Кембридж, Маршалл Кавендиш ж.б.) ыңгайлаштыруу боюнча иш башталган. Мында STEM ыкмасынын негизинде табигый илимдер боюнча окуу китептерди мамлекеттик жана расмий тилдерге которуу каралган.
12 жылдык билим берүүгө толук кандуу өтүү үчүн 17,4 миллион окуу китеби (бир окуучуга 12 китеп) толугу менен 8,7 миллион сомго жаңыланышы керек.
Төрт жылдын аралыгында STEM-предметтер боюнча бардык окуу-методикалык комплекстер кайра басылып, иштелип чыгат.
Мисалы, 2025-жылы 20 окуу-методикалык комплексин иштеп жана басып чыгаруу үчүн 1,5 миллиард сом керектелет, ал эми 2026-жылы 26 комплекс үчүн 1,9 миллиард зарыл болот. Калган предметтер боюнча окуу-методикалык комплекстерди түзүүгө 2025-жылы 152 миллион сом жумшалса, 2026-жылдан 2028-жылга чейин жылына 103 миллион сом сарпталат.
Ошону менен бирге, концепцияга ылайык, 6+3+3 модели менен иштеген 12 жылдык окутууга өтүү республиканын учурдагы билим берүү системасын өзгөртүүнү шарттайт.
Жаңы моделдин баскычтары төмөнкүдөй:
башталгыч жалпы билим берүү: 1-6-класстар (6-11 жаш);
негизги жалпы билим берүү: 7-9-класстар (12-14 жаш);
орто жалпы билим берүү: 10-12-класстар (15-17 жаш).
Демек, 12 жылдык билим берүүгө өтүү үчүн бюджеттен жалпы жонунан 25,8 миллиард сом зарыл:
